“`html
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, M çiçeği virüsüne dair önemli açıklamalarda bulundu.
M çiçeği virüsüne yönelik olarak DSÖ Acil Durum Komitesi’nin bugün bir araya geldiğini belirten Ghebreyesus, “Komite, M çiçeği virüsündeki vakaların artışının uluslararası düzeyde halk sağlığı açısında bir acil durumu temsil ettiğini vurguladı. Bu öneriyi dikkate aldım.” ifadelerini kullandı.
Ghebreyesus, bu kararın, artan vaka sayısı, coğrafi yayılma, sahada karşılaşılan zorluklar, ülkeler ile işbirlikçiler arasında tutarlı bir yanıt oluşturma ihtiyacının göz önüne alındığını vurguladı.
DSÖ Genel Direktörü, virüsten etkilenen ülkelere destek sağlama çağrısı yaparak, uluslararası topluluğun dayanışma göstermesi gerektiğini ifade etti.
DSÖ, 2022 yılında, ırkçılık ve ayrımcılık kaygılarıyla “maymun çiçeği virüsü (Monkeypox)” ifadesini “M çiçeği virüsü (Mpox)” olarak değiştirmiştir.
M çiçeği virüsü, 14 Ağustos’ta DSÖ tarafından “uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumu” olarak ilan edilmiştir.
– M ÇİÇEĞİ NEDİR?
M çiçeği, semptomları çiçek hastalığına benzemekle birlikte genellikle daha hafif seyreder. Nadir durumlarda ölümcül olabilen bu virüs, hayvanlardan insanlara ve insandan insana bulaşabilmektedir. 1980 yılında çiçek hastalığının eradikasyonu sonrası çiçek aşısının kullanımının durdurulmasıyla M çiçeği, özellikle Orta ve Batı Afrika’da daha sık görülmeye başlandı.
– M çiçeği için ne zaman test yaptırılmalı?
M çiçeği belirtileri gösterdiğini düşünen ya da virüs taşıyan biriyle yakın temasta bulunanların, sağlık kuruluşuna başvurması ve test gerekip gerekmediğine karar verilmesi önem taşımaktadır. Gerekli görülürse, doktor gerekli örnekleri alıp, test için laboratuvara gönderecektir.
– M çiçeği belirtileri nelerdir?
M çiçeği belirtileri genellikle ateş, baş ve kas ağrıları, sırt ağrısı, şişmiş lenf nodları, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, öksürük ve karakteristik cilt döküntüleri şeklinde ortaya çıkmaktadır.
– Belirtiler varsa ne yapmalıyım?
Eğer yeni ya da açıklanamayan bir cilt döküntüsü veya M çiçeği belirtileri gözlemliyorsanız, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurun. Sağlık kuruluşuna gitmeden önce başkalarıyla yakın temastan, özellikle cinsel ilişkiden uzak durun. Test sonuçlarınızı beklerken, evcil hayvanlarla temastan da kaçınmalısınız. Test sonucunuzu aldıktan sonra eğer pozitif çıktıysa, cilt döküntüleriniz iyileşene kadar kendinizi izole etmelisiniz.
– M çiçeği nasıl bulaşır?
M çiçeği, cilt döküntüleri, kabuklar veya vücut sıvılarıyla doğrudan temasta bulunarak kişiden kişiye geçebilir. Ayrıca, uzun süreli yakın temas ve cinsel temas (öpüşme, sarılma gibi) yoluyla da yayıma gösterebilir.
M çiçeği taşıyan biri, belirtiler başladığında cilt döküntüsü tam olarak iyileşene kadar başkalarına virüsü bulaştırabilir. Belirtiler başlamadan 1-4 gün önce de virüsün bulaşma olasılığı vardır. Ancak, belirtiler göstermeyen kişilerin virüsü bulaştırdığına dair delil bulunmamaktadır.
– M çiçeği cinsel yolla bulaşan bir hastalık mıdır?
M çiçeği, cinsel yolla bulaşabilen bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Cinsel ilişki, M çiçeğinin bulaşma yollarından sadece biridir. Geçmişteki salgınlar, enfekte hayvanlarla ve hayvan ürünleriyle temas sonucu ortaya çıkarken, günümüzde virüs esas olarak yakın temas yoluyla yayılmaktadır.
– M çiçeği nasıl önlenebilir?
M çiçeğine dair belirtileri olan kişilerle yakın temastan kaçının ve hasta kişilerin kullandığı eşya ve malzemelerden uzak durun. Ellerinizi sıkça sabun ve suyla yıkayın veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanın. Özellikle yemek yemeden, yüzünüze dokunmadan önce el hijyenine dikkat edin.
– Kalabalık etkinliklere katılmak konusunda endişelenmeli miyim?
M çiçeği olan biriyle yakın temas yaşamışsanız bulaşma riski bulunmaktadır. İlk bulgular, insanların kalabalık etkinliklerde yakın cilt teması yaşamasının M çiçeği vakalarını artırabileceğini göstermektedir. Etkinlik katılımı planlıyorsanız, kişisel cilt teması durumunu göz önünde bulundurmalısınız.
– M çiçeği için mevcut tedavi yöntemleri nelerdir?
M çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi bulunmamaktadır. Ancak, virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığının tedavisinde kullanılan bazı antiviral ilaçlar M çiçeği tedavisinde de kullanılabilir; ancak etkinlikleri kesin olarak kanıtlanmamıştır.
– Evcil hayvanlar M çiçeği kapabilir mi?
M çiçeği zoonotik bir hastalık olup, hayvanlardan insanlara geçiş yapabilmektedir. Ancak mevcut durumda evcil hayvanların M çiçeği açısından yüksek risk taşımadığı düşünülmektedir.
– M çiçeği su yoluyla bulaşabilir mi?
M çiçeğinin havuzdan, sıcak küvetten ya da su parkından bulaşabileceğini gösteren kesin bir çalışma bulunmamaktadır. Ancak virüs, insandan insana yakın temas ve cilt temasıyla bulaşabilmektedir. M çiçeği taşıyan birinin kullandığı havlular ya da giysiler gibi şeylerin bir başkası tarafından kullanılması durumunda bulaşma riski bulunmaktadır. Eğlence alanlarında dezenfeksiyon ve havuzların uygun şekilde klorlanmasıyla bulaşma riski azaltılabilmektedir.
“`
